Gewoontehandelingen of –bewegingen die ongunstig zijn voor de gebitsstand, het spreken, het gehoor en de algemene gezondheid noemen we afwijkende mondgewoonten. Hieronder vallen verkeerd slikken, openmond-gedrag, een incorrecte positie van de tong (nl. tegen of tussen de tanden), verkeerd kauwen, te lang duimzuigen of een speen gebruiken.
Deze gewoonten kunnen ontstaan door KNO-problemen zoals vergrote amandelen en frequente verkoudheid. De mond staat open doordat het kind verkouden is, maar wanneer de verkoudheid over is blijft de gewoonte om de mond open te houden bestaan.
Daardoor worden de mondspieren slap en wordt het steeds moeilijker de mond te sluiten. Het kind kan gaan lispelen, ook doordat er nogal eens oorproblemen en gehoorverlies bijkomen. Ook kan het gebit verkeerd uitgroeien en kan er een overbeet ontstaan. De filterfunctie van de neus is uitgeschakeld, waardoor bacteriën vrij spel hebben en het kind weer nieuwe luchtweginfecties oploopt: kortom een vicieuze cirkel. Deze kan door logopedische behandeling doorbroken worden. Wanneer een kind behandeld gaat worden door een orthodontist is het van belang dat een eventuele afwijkende slikgewoonte eerst m.b.v. logopedie is afgeleerd, anders duwt de tong het gebit weer in de oude stand.
Deze problemen worden vrijwel altijd behandeld met Oro Myo Functionele Therapie, een therapie die de afwijkende functies door intensieve oefeningen kan verbeteren en de gebitsstand gunstig kan beïnvloeden.